Hướng dẫn kiểm tra và xử lý khi server bị chậm

Tài nguyên hệ thống (Hardware)

• CPU: Kiểm tra mức sử dụng CPU (top, htop, Task Manager với Windows). Xem có process nào ngốn CPU bất thường không.

• RAM: Kiểm tra dung lượng RAM đang dùng. Nếu RAM đầy, server sẽ swap sang ổ cứng, làm chậm đáng kể.

• Ổ cứng (Disk I/O): Xem tốc độ đọc/ghi ổ đĩa (iostat, iotop). Ổ đĩa quá tải hoặc bad sector cũng gây chậm.

• Network: Kiểm tra băng thông và các kết nối mạng (iftop, nload). Mạng chậm hoặc quá tải sẽ làm server phản hồi chậm.

 

 

Ứng dụng & Dịch vụ

• Kiểm tra log hệ thống, log ứng dụng để xem có lỗi phát sinh.

• Kiểm tra các tiến trình đang chạy, có tiến trình nào chiếm tài nguyên nhiều bất thường.

• Nếu chạy web server (Apache, Nginx), kiểm tra số lượng kết nối, queue request.

• Kiểm tra database (MySQL, PostgreSQL): Query chậm, table lock, index kém tối ưu.

 

Cấu hình hệ thống

• Các giới hạn cấu hình: max connections, file descriptors.

• Cấu hình swap: Swap nhiều chứng tỏ RAM thiếu.

• Cron jobs / tác vụ định kỳ: Có tác vụ chạy giờ cao điểm làm chậm server không.

 

Bảo mật & Sự cố bất thường

• Kiểm tra malware, virus, script lạ.

• Kiểm tra server có bị tấn công DDoS hay spam request không.

• Xác minh không có user nào chạy script khai thác tiền ảo (miner).

 

Các bước xử lý cơ bản

Bước 1: Xác định bộ phận nào nghẽn (CPU, RAM, Disk hay Network).
Bước 2: Xác định process/nguyên nhân cụ thể.
Bước 3: Tạm thời kill process hoặc restart dịch vụ nếu cần.

Bước 4: Tối ưu phần mềm, nâng cấp phần cứng nếu cần thiết.

 

Lệnh tham khảo:

• top, htop — Xem CPU, RAM.

• df -h — Kiểm tra dung lượng ổ đĩa.

• du -sh * — Tìm thư mục chiếm nhiều dung lượng.

• iostat -x 1 — Kiểm tra I/O.

• netstat -tunap — Kiểm tra kết nối mạng.